AĞIR VE TEHLİKELİ İŞLERDE MESLEK KURSLARI
Temmuz ayı içinde Antalya Valiliği tarafından başlatılan zincir ile işyerlerimize ulaşan resmi yazının ve içerikteki kanunların bizlere sunduğu koşullar ve beklentileri maddelerin çokluğu ve kafa karışıklığı olmaması için en az iki yazıda açıklamaya çalışacağım.
19.07.2012 tarihli yazının konusu Meslek Kursları Duyurusudur.
Bu yazının amacı ilgili işletmelere Ağır ve Tehlikeli İşlerde ve Geçici Ustalık Belgeli çalışacak işçilerin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanıp onaylanan kurslara katılım zorunluluğunu bildirmektir.
Bu konudaki resmi yazıda yer alan maddeleri seri yazılarımda açıklamaya çalışacağım.
Yazıda yer alan maddelerin sıralamasına göre gidersek:
1. 10.06.2012 tarih 25134 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İş Kanunu 85. ve 105. Maddeleri
85: On altı yaşını doldurmamış genç işçiler ve çocuklar ile çalıştığı işle ilgili mesleki eğitim almamış işçiler ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamaz.
105: 85. Maddeye aykırı hareket eden firmaların çarptırılacağı para cezalarını belirtmektedir.
2. 16 Haziran 2004 tarihli 25494 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği
Bu Yönetmelik, hangi islerin ağır ve tehlikeli islerden sayılacağına, kadınlarla 16 yasını doldurmuş fakat 18 yasını bitirmemiş genç isçilerin hangi çeşit ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabileceklerine ilişkin hükümleri belirler.
Ancak; ihtisas ve meslek öğrenimi veren okulları bitirip bu isi meslek edinmiş kadınlar ihtisas ve mesleklerine uygun ağır ve tehlikeli islerde çalıştırılabilir.
İhtisas ve meslek öğrenimi veren okulları bitirip bu konudaki isi meslek edinmiş 16 yasını doldurmuş genç isçiler ise, sağlığı, güvenliği ve ahlâkının tam olarak güvenceye alınması şartıyla ihtisas ve mesleklerine uygun ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabilir.
Ağır ve tehlikeli islerde çalıştırılacak isçiler (kadınlar dahil) ile 16 yasını doldurmuş fakat 18 yasını bitirmemiş genç isçilerin ise girişlerinde, isin niteliğine ve şartlarına göre bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı olduklarının fizik muayene ve gerektiğinde laboratuvar bulgularına dayanılarak hazırlanan hekim raporu ile belirlenmesi zorunludur.İşin devamı süresince de bu islerde çalıştırılmalarında bir sakınca olmadığının 16 yasını doldurmuş fakat 18 yasını bitirmemiş genç isçiler için en az 6 ayda bir, diğerleri için de en az yılda bir defa hekim raporu ile tespiti zorunludur. Bu raporlar işyeri hekimi, işyeri ortak sağlık birimi, isçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, Sağlık Ocağı, Hükümet veya belediye hekimleri tarafından verilir.
3. 31 Mayıs 2009 tarihli 27244 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan
Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacak İşçilerin Mesleki Eğitimlerine Dair Tebliğ:
Mesleki eğitim, örgün veya yaygın eğitim yoluyla bireyleri mesleğe hazırlamak, meslek sahibi olanların mesleklerinde gelişmelerini ve yeni mesleklere uyumlarını sağlamak amacıyla gerekli bilgi, beceri, tavır ve değer duygularını geliştiren ve bireylerin fiziki, sosyal, kültürel ve ekonomik yeteneklerinin gelişim sürecinin bir plan içerisinde yürütülmesini sağlayan eğitimi ifade etmektedir.
Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak işçilerin, Tebliğde belirtilen belgelerden birine sahip olması gerekmektedir. Kanunun ilgili maddesine göre, mesleki eğitimin işçinin çalıştığı işle ilgili olması gerekmektedir.
Bu zorunluluğa sahip işçilerin meslek eğitimi aldığına dair kanun tarafından uygun görülen belgeler çeşitli özellikleri içermekle birlikte genel bir özet yaparsak:
- 3308 sayılı Kanuna göre verilen diploma, bitirme belgesi, yetki belgesi, sertifika, bağımsız işyeri açma belgesi, kalfalık, ustalık ve usta öğreticilik belgelerinden birisi,
- Çeşitli operatör ve sürücü belgeleri,
- Patlayıcı Madde Ateşleyici Yeterlilik Belgesinin Verilmesi Esas ve Usullerinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında alınan ateşleyici yeterlilik belgesi
- Kuruluş kanunlarında veya ilgili kanunlarca yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, eğitim amaçlı faaliyet gösteren vakıf ve dernekler ile işçi ve işveren kuruluşları veya işveren tarafından Milli Eğitim Bakanlığının onayı ile düzenlenen eğitim faaliyetleri sonucunda verilen belgeler,
- Uluslararası kurum ve kuruluşlardan alınan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından denkliği sağlanan belgeler.
Bu konuda yazacağım yazının çok uzun olmaması için en az iki yazıdan oluşması gerektiğini belirtmiştim. Kalan maddeleri bir sonraki yazıda açıklamaya çalışacağım.
Kaynak:
Antalya Valiliği Meslek Kursları Duyurusu
Resmi Gazeteler
İş Hukuku Kitabı
Dr. F. Yonca AYAS