DİJİTALLEŞME VE SİRKADİYEN RİTM

DİJİTALLEŞME VE SİRKADİYEN RİTMİ NASIL KORUYACAĞIZ?

‘’Sirkadiyen ritim insan metabolizmasında 24 saatlik zaman dilimi içinde gözlenen karanlık ve ısıya bağlı biyolojik ritmik aktivitedir.  Vücut uyku saatlerini, beslenme saatlerini kendi iç işleyişini bu saate göre düzenlemektedir. 24 saatlik bir döngüdür. ‘İnsanlarda, vücut biyolojisi, fizyolojisi, endokrinal sistemi, edimleri ve psikolojik tarafı olan birçok olay standart bir ritme uygun bir biçimde meydana gelir. Bireyde bulunan uyuma ve uyanık olma sarmalı, beden sıcaklığı, endokrinal düzeyler, duygu durumda meydana gelen değişimler ve bilişsel süreçler sirkadiyen ritim olarak tarif edilen yirmi dört saatlik bir ritimle oluşur.’  Belli saatlerde uykumuzun gelmesi, acıkmamız bu ritim döngüsü içinde yer almaktadır. Son zamanlarda sağlık için yapılmakta olan araştırmaların çoğunda bu ritim göz önüne alınmaktadır. Bu ritmin öneme kazanmasının en büyük nedeni ise değişen yaşam koşulları içinde çalışma ve sosyal aktivite zamanlamalarının ritme ters olabilmesidir. Bu da yeni çalışmaların bozulan değişen yeni dünya zamanlamalarının sirkadiyen ritme etkilerini ve dolaylı olarak sağlık üzerine olan etkilerini incelemek ve zararı en aza indirmek içindir. Çünkü artık insanlar zamanlarını sirkadiyen ritme en uygun olan güneş doğuşu ve batışına göre yaşamıyorlar.’’ 

(RİTİM YAŞAMA EMİR VERMEK VE EVREN DENGESİ https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=2050801645219928&id=1622266404740123)

Son on yıllarda dijitalleşme kaçınılmaz bir biçimde hayatımızın her anında ve her yerinde mevcut duruma geçmiştir. Kökeninde bağlanmak tabiri de olan dijitalleşme giderek, bizi, evlerimiz, otomobillerimiz, hayatımızı ve dünyayı kendine bağlamıştır ve kaçınılmaz bir şekilde bu devam edecektir.

Dijitalleşmenin hayatımıza ne kadar etki ettiğini ya da ne kadar sahip çıktığını anlamak için sadece cep telefonu ile yaptıklarımıza bir göz atmamız bile yeter: (1)

Konuşmalar

Görüntülü konuşmalar

Mesajlaşma

Fotoğraf çekmek ve paylaşmak

Navigasyon

Sosyalleşmek

Müzik dinlemek

Film izlemek

Alışveriş

Oyun oynamak

Alışveriş  

Dijitalleşmenin insan yaşamında sağladığı kolaylıklar ve avantajların yanı sıra özellikle doğal yaşam üzerindeki oynamaları nedeniyle insan sağlığına olumsuz etkileri de mevcuttur. Işınlar, radyasyon vb gibi söylemlerin yanında en büyük risk ise dijitalleşmenin ve getirdiği kolaylıkların doğal insan sirkadiyen ritmine olan doğrudan ve dolaylı etkileridir.

Elimizde sürekli telefon, yada sürekli masa başında pc ile veya artık 24 saat program sunan televizyonlar, internet kanalları ile insan için gece ve gündüz farkı kalmamıştır. Gece yarısı bile yapılabilen yemek siparişleri; sosyal medya sohbetleri. Ve hepsi özgürlük, mutlu olmak, haz duyma üstüne planlanmış insana sunulmuş eylemler. Ve sonucunda ilaçların terapilerin etkisiz kaldığı çözülemeyen sağlık sorunları, iletişimsizlik durumları.

Tabi ki dijitalleşmeden uzak duralım demiyorum ancak sağlığımızı özellikle de sağlığımızın önemli anahtarlarından olan sirkadiyen ritmimizi korumak, kollamak ve düzeninde tutmak zorundayız.

Ne yazık ki günümüzde tıp biliminde bile hastalıklar ve nedenleri araştırılırken; ilaçlar ve tedaviler önerilirken meslektaşlarım tarafından bile sirkadiyen ritim sorgulanması yapılmamakta, yapılmadığı için de gözden kaçmakta ve bozuk düzen devam etmektedir.

Bu konuda dijitalleşme dışında en çok zarar görenler ise evde veya işyerinde vardiyalı çalışanlar olarak bilinse bile gündelik yaşamında bile bile kendine zarar veren insan sayısı da az değildir.

Bu nedenlerle biz kendimiz mümkün olduğunca kendi ritmimizin kontrolünü elimizde tutmak zorundayız.

Dünyada ipin ucu çoktan kaçmış durumda…

 

1.  Dijitopya; Dijital dönüşüm yolculuk rehberi; Halil Aksu/ Kitap 2018 Pusula Teknoloji ve Yayımcılık İstanbul

foto:  https://hypnotistanbul.com/.../2016/04/tahterevalli_1.jpg