İŞ SAĞLIĞI SİSTEM ANALİZİ

İş Sağlığı Sistem analizi günümüzde artık tüm firmalar için kaçınılma z olmuştur. Ancak önce bazı terimlere bakmakta fayda var:

Ekonomide sistem : Bir bütünü oluşturan düzenli parçalar, birbiriyle uyumlu düşünceler, kurallar, ilkeler, yöntemler, sosyal, ekonomik veya siyasal örgütlenme şekli, düzen, usul ve yol gibi anlamlara gelir. (1)

Analiz : Analiz bir konuyu (maddi veya düşünsel) temel parçalarına ayırarak, daha sonra parçaları ve aralarındaki ilişkileri tanımlayarak sonuca gitme yoludur.

SWOT analizi nedir?

Türkiye'de de her geçen gün daha çok uygulanan SWOT analizi, işinizle ilgili alanlarda güçlü ve güçsüz yanlarınızı görmenizi, gelecekte sizi bekleyen fırsatlar ve tehlikelere karşı hazırlığınızı bugünden yapmanızı sağlar. SWOT analizi 4 adımdan oluşur:

(Strenghts-Kuvvetli taraflar) Şirketinizin güçlü olduğu yanlar neler? Kuvvetli olduğunuz yanları bulmak için, yeteneklerinizi, potansiyellerinizi, pazarlama gücünüzü, finansal gücünüzü, pazardaki deneyiminizi vb. değerlendirin.

(Weaknesses-Güçsüz yanlar) Güçsüz olduğunuz yanlar neler? Mali zorluklarınızı, pazardaki deneyimsizliğinizi, personel yetersizliğinizi vb. değerlendirin.

(Opportunities-Olanaklar) Şirketiniz için hangi olanaklar mevcut? Şu anda faaliyet gösterdiğiniz alanla ilişkili bir başka alanda büyüme olanağınızı, kişisel ilişkilerinizin size sağladığı gücü, mali desteklerinizi vb. değerlendirin.

(Threats-Tehlikeler) Gelecekte sizi hangi tehlikeler bekliyor? Mali kriz olanaklarını, en değerli personelinizi kaybetme riskini, müşterilerinizi rakip şirkete kaptırma riskini vb. değerlendirin.

Strateji rekabete dayanan bir ortamda yeniliği, ilerlemeyi ve işletmenin devamlı olarak çevreye intibakını veya çevre ile karşılıklı uyumunu sağlayarak meydana gelen; gelecek değişiklikleri kontrol altına alan yönetsel bir araçtır. (2)

Bilinen ilk toplumlar olan avcı toplayıcı toplumlardan günümüze işbölümünün belirginleşmesi, yapılan işlerin standardizasyonu ve farklılaşması, hiç şüphesiz ki işi yapanın sağlığı ve güvenliğini gerekli kılmış ve özellikle sanayi devrimi sonrasında görülen yoğun iş kazaları bu kavramsal setin uzunca bir süre tartışılarak tanımlanması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. İşi yapanın hem işyeri ortamı içerisinde hem de sosyal hayatında sağlık ve güven içerisinde olması mevcut iktisadi ve sosyal düzlem olan kapitalizmin sürekliliğini sağlamanın da bir gerekliliği olarak karşımıza çıkmaktadır. (3)

Süreç ve yapı birlikte örgütte yetki, iletişim, karar alma, amaç koyma ve çatışmayı çözme ile ilgilidir. Sadece süreç örgütteki dinamik davranışsal olay ve etkileşimleri ifade ederken yapı ise bunları sürekli rol ve ilişkiler olarak görür. Doğaldır ki insanların örgütteki tutum ve davranışları her ikisi tarafından da etkilenir .(4)

Değişen iş yaşamı koşulları ve yasaların getirdiği zorunluluk nedeniyle son yıllarda ülkemizde de İş ve İşçi Sağlığı yaşamın her alanında sıkça duyulan kavramlar olmuştur. Gündeme geldiği ilk andan beri firmalar ve devlet arasında bir çekişme, tatsız bir zorunluluk olarak görülmektedir. Aslında İş ve İşçi Sağlığı sistemleri iyi kullanılırsa firmalar için doğrudan ve dolaylı olarak verimi artıracak; finansa destek sağlayacak ; saygınlık kazandıracak enstrümanlardır.

Yöneticilerin bu konuda iki tavrı olabilir: Sistemi sevimsiz bir zorunluluk olarak görüp , vakit ve para kaybına uğramaya, kavga ederek enerji harcamaya devam ederler. Ya da sisteme sahip çıkıp doğru kullanıp; zaman, para ve sektörel saygınlık adına kazançlı olurlar.

Hangi tarafta olursanız olun bu enstrümanları iyi kullanmak için -mecburiyet olarak görseniz bile fayda sağlayabilmek için - firmanızı iyi tanımanız; iş sağlığı konusundaki eksik; avantaj; dezavantaj faktörlerinizi iyi tanımlamanız gereklidir.

Firmanızın sektörü nedir; bu sektörün İş Sağlığı anlamında riskleri nedir? F

Firmanızın özellikleri nedir? Kuruluş amacı; yönetim biçimi nasıldır?

Firmanızın öyküsü nedir?

Çalışan profilinizin dağılımı nasıldır?

Çalışanların iş dağılımı; iletişimi nasıldır?

Belirli ölçeklere göre dünyadaki benzer firmalar ne yapıyorlar?

Size en uygun İş sağlığı Sistemi nasıl olmalıdır?

Örgüt yapınızda kim nasıl yer almalıdır?

Yönetim ile İş sağlığı profesyonelleri iletişimi nasıl sağlanmalıdır ki? ( Bu iletişim farklı bir yazı konusu)

Tüm bunların analizi yapılmalıdır ki en az masrafla en iyi verim elde edilebilsin.

Ancak bunu yapacak kişinin İş sağlığı konusunda tecrübeli; iş yaşamı konusunda ekonomik bakış açısına sahip; analiz derslerini almış ve d e bilimsel veri madenciliğine de yatkın kişi olması gereklidir. Ne tek başına ekonomi bilimi ne d e tıp diploması bunu yapmaya yetmeyecektir. Holistik bakış açısı gerektiren bir analizdir.

Analiz sonrası bir strateji gelişebilir sevimsiz ; zorunluluk kabul edilen iş sağlığını faydalı hale çevrilir. Geliştirilecek doğru strateji ise firmanızın yasal zorunluluğunu en faydalı şekilde yerine getirmesi yanında zamanla kültürünüzün bir parçası olacak; rekabet gücünüzü artıracak ve kazanç olarak size geri dönecektir.

Özetle: Analiz, strateji, uygulama ve kazanç….

KAYNAKÇA

1. http://www.nedir.com/sistem#ixzz4ddNCguzx

2. Firmalarda Stratejik Analiz YL TEZİ Salih AYDIN 2003

3. Dünyada ve Türkiye’ de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi ( Özal Çiçek1 - Mehmet Öçal2)

4. Örgütsel Gelişme Kuram ve Uygulama Prof. Dr. Ali BALCI

#işyerihekimi #sistem #sistem analizi