NİÇİN HEP YORGUN?
Hani şöyle bir uyusak geçer mi ya da zengin bir sofraya oturup da karnımızı doyursak iyi gelir mi?
Ne yazık ki bu kadar düz bu kadar sade olmayabiliyor bazen yorgunluk ve başımıza açtığı işler.
Yorgunluk var, bitkinlik var, kronik yorgunluk sendromu var…
Gündelik yaşama etkisi var, çalışma performansını bozması var, insan ilişkilerini etkilemesi var…
Lokal yorgunluk var, merkezi yorgunluk var…
Bu tanımların bir kısmına bakarsak:
Yorgunluk: Fiziksel ve zihinsel çalışma sonrasında veya değişik nedenlerle ortaya çıkan ruhsal bedensel fonksiyonların yeterliliğini azaltan durum.
Bitkinlik: Yorgunluk sonrası ara vermeden çalışmaya devam edilince iş yapamaya olanak tanımayan aşırı yorgunluk.
Temel olarak iki tip yorgunluk vardır:
1) Lokal yorgunluk: Doğrudan kullanılan organların yorulması
2) Merkezi yorgunluk: Lokal yorgunluklarda dinlenmeden çalışmaya devam etmekle ortaya çıkan durum.
Merkezi yorgunluk süreci uzun süreli olur ve müdahale edilmezse kronik yorgunluk sendromu gelişebilir.
Kronik yorgunluk sendromu ise gündelik yaşamımızı, çalışma tempomuzu, ruhsal durumumuzu özetle tüm yaşamımızı olumsuz etkiler.
Aşağıda özetlenmiş olan yorgunluğa karşı neler yapabileceğimize dair maddeleri okuyunca olayın yine yaşam tarzımızda bittiğini göreceksiniz.
Ancak burada söz konusu olan farklı hastalıklar sonucu ya da vücudumuz için gerekli bazı öğelerin eksikliği sonucu meydana gelen yorgunluk değil. Öncelikle nedenin bu olmadığını aile hekiminiz ile görüşerek öğrenmeniz ve netleştirmeniz gereklidir.
Genel olarak yorgunluk insanların aile hekimlerine en çok başvurdukları sağlık sorunlarından bir tanesidir ancak her zaman kronik yorgunluk sendromu değildir kişide yorgunluk hissinin nedeni. Bu nedenle bu yazının konusu gündelik fizyoloji baş edemediğimiz yorgunluk.
Listeleyecek olursak yorgunluk nedenlerini:
Uykusuzluk veya uyku bozuklukları, beslenme bozuklukları, egzersiz eksikliği veya fazlalığı, stres, çalışma ortamlarının koşulları, kondisyon eksikliği, kansızlık ve bazı hastalıklar.
Peki neler yapmalıyız:
- İçtiğimiz su miktarını artıralım
- Dengeli ve yeterli beslenelim
- Kaliteli ve yeterli uyumaya çalışalım
- Spora vakit ayıralım mümkünse açık havada yapalım
- Çalışma ortamlarımızı gözden geçirip ışıklandırmayı, havalandırma sistemlerini, oturduğumuz koltuk ve sandalyeleri yeniden düzenleyelim
- Mutlaka bir hobimiz olsun
- Gün içinde kısa molalar verelim
- Sigara içmeyelim
- Alkollü içki içiyorsak aldığımız miktara dikkat edelim
- Boy kilo oranımızın belli bir dengede olmasını sağlayalım
- Mümkün olduğunca gürültülü ortamlardan kaçınalım
- C vitaminli gıdalara tüketelim. Bunun en sade yolu sabah suyumuza limon sıkıp içmektir ( tabi ki mide sorunlarımız yoksa)
- Doğru nefes almaya çalışalım
- Kimyasallardan mümkün olduğunca uzak duralım
- Sağlıklı doğal malzemelerden yapılmış giysileri tercih edelim
- Teknolojik araçları dengeli kullanalım kısa da olsa aralar verelim.
- Hayatımızdaki stres faktörlerini azaltmaya çalışalım.
Yukarıda söz konusu edilen tavsiyelerin bir kısmı geçmişte paylaşılmış yazılarımda temel konu olarak işlenmiş durumdadır. Sürekli okurlarım bilirler.
Demek ki neymiş hasatlık kökenli olanları elersek yorgunluk sebepleri ve çözümleri yine yaşam tarzımızdan doğrudan etkilenmektedir.
Dr. Fahriye Yonca AYAS
24.01.2020
KAYNAKLAR
- Yorgunluk - İş Performansına Etkileri Ve Önlemler ; Dr. Murat KURUOĞLU Araş.Gör. Yeşim ALBAYRAK /İstanbul Teknik Üniversitesi
- Geçici Fiziksel Özelliklerden Yorgunluk Ve Uykusuzluğun Sürücü Davranışları Üzerine Etkisi Fatih İrfan BAŞ Yüksek Lisans Tezi
Foto: https://www.snapcomms.com/blog/employee-change-fatigue