YENİDEN CAMİDE...
29 MAYIS 2020 CEMAAT NAMAZLARI İÇİN GENELGE VE İŞ SAĞLIĞI GÜVENLİĞİ VE CEMAATE DÜŞEN GÖREVLER
Yeni tip koronavirüs (Covid- 19) salgınının Türkiye'de yayılmasına engel olmak amacıyla Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından alınan tedbirler kapsamında, 16 Mart 2020 tarihinden itibaren salgın kontrol altına alınıncaya kadar ülke genelindeki bütün cami ve mescitlerde cemaatle vakit ve cuma namazlarının kılınmasına ara verilmişti.
İçişleri Bakanlığı tarafından "Cami ve Mescitlerde Cemaatle İbadet Edilmesi" hakkında 81 il valiliğine gönderilen genelge ile 29 Mayıs 2020 tarihinden itibaren öğlen ikindi ve Cuma namazlarının tekrar cemaat ile kılınabileceği açıklandı. Ancak genelge sadece camilerde namaz kılmayı serbestleştirmeyip aynı zamanda belirli kuralları da içermektedir.
Kararın alınması doğru mu yanlış mı erken mi geç mi çeşitli mecralarda tartışılmaktadır. Ancak karar alınmıştır ve İş Sağlığı disiplini açısından ele almakta fayda vardır. Bilimsel duruş tarafsız olarak bunu yapmayı gerektirmektedir.
TDK sözlüğüne göre cemaat: 1. İnsan topluluğu kalabalık 2. Bir imama uyarak namaz kılan topluluk olarak tanımlanmıştır. Genelge ikinci tanım için yayınlanmıştır.
İslam dini açısından ise cemaat ile namaz kılmak birlik beraberlik ve rahmet olarak kabul edilmektedir. Farz namazları cemaat ile kılmanın daha büyük sevap kazandırdığı hadisler ile de iletilmiştir.
Ancak bunun yanı sıra insan hayatının önemi de göz ardı edilemez. İnsan hayatı ve sağlık Allah’ ın insanlara bahşettiği en büyük nimet olarak kabul edilmektedir. Ve insanın sorunlar karşısında tedbir ve sebebe sarılmak gibi özellikleri olmalıdır.
Camilerde namaz yasaklanırken bu ilkeler doğrultusunda hareket edilmişti.
Genelgenin içeriğine geçmeden önce Pursak ‘ tan şu alıntıyı yapmakta fayda vardır:
‘’ Camideki halı ve kilimler üzerine kirli ve ıslak ayaklarla basmamalıyız, onları kirletmemeliyiz, aksine camilerimizi son derece temiz tutmalıyız, gördüğümüz çerçöpü çıkartmaya çalışmalıyız.’’
Gelinen aşamada Bilim Kurulunun önerileri doğrultusunda, 29 Mayıs Cuma günü belirlenecek kurallar çerçevesinde öğle, ikindi ve cuma namazlarının camilerde cemaatle kılınabileceği genelge ile ilan edildi. Genelgeye dair kurallar yazının en sonunda sizler için özetlendi ancak;
Cemaate düşen nedir?
Büyük bir coşku ile camiye namaz kılmaya gidecek olan insanlara düşen nedir?
Zor zamanlarda geçmekte dünya ve ülkemiz bu anlamda da İslami bakış açısı tedbiri tevekkülü ve sabır ile dua etmeyi bildirmiştir. Sebebe sarılacağız ancak bilimin ışığında işin uzmanı kişilerin ve yöneticilerin uyarılarını dinleyerek hareketlerimizi yönlendireceğiz.
Ne mutlu ilim ve bilimi bir arada taşıyan kalplere.
Burada farklı bakış açıları ile bakılabilir ama önce kişisel olarak yapılması gerekenler sıralanacak olursa:
Öncelikli olarak kurallara tam anlamı ile uyulmalıdır. Bu uyum sağlığımız kadar cami ve cemaat ahenginin korunması için de son derece önemlidir.
Evden çıkmadan mutlaka abdest sonrası duş alıp temiz kıyafetler giyilmesidir ki bu zaten İslam dini tarafından istenen bir davranıştır.
Cuma Heyeti ve resmi görevlilere yardımcı olunmalıdır.
Maske takmak zorunluluğuna karşı yanımızda yedek bir maske bulunması faydalı olabilir.
Namazlık olarak pratik bir tavsiye daha önceki yazımda da söz etmiştim: Patiska vb. ucuz dayanıklı bir kumaştan seccadeler kesilip baş yerlerine işaret konarak makinada 90 derecede yıkanır. Her seferinde bir tane kullanılır. Bunlar biriktikçe makinada tekrar 90 derecede yıkanır.
Cami girişinde ayağımızdaki çorabın üstüne ikinci bir temiz çorap giyilir ki aslında bu her zaman uyulması gereken bir kuraldır.
Eve döndüğümüzde tüm giysilerimiz çıkarılıp yıkanır
Yanımızda tek kullanımlık mendil ve küçük bir kolonya bulunması faydalı olabilir.
İslam dinine ve bu zor günlerimize uyacak hoş görü içinde davranılarak ortamın ahenk içinde olmasına olanak sağlanır.
Safları terk ettikçe namaz kılınan yerin önünde kalabalık oluşturmamaya dikkat edilir.
Genelge ile alınan tedbirlere ek olarak yönetimlerce şunlar da yapılabilir:
Öğlen namazları ile ikindi namazları dezenfeksiyona vakit kalması amacı ile farklı mekanlarda kılınabilir.
Camide namaz kılan kişilerin sağlık durumlarını sorgulayacak bir sistem oluşturulabilir
Gerekirse kişilerin kendi bölgelerinde namaz kılmaları için Cuma Heyetinden yardım alınabilir
Camilerin temizlik ve hijyenleri için kontrol listeleri oluşturulur
Temizlik için kullanılacak malzemelerin içeriği insan sağlığına zararsız olmalıdır.
Görevli personelin kişisel koruyucu ekipmanları olmak zorundadır
Görevli kişilerin sağlık durumları sık kontrol edilmelidir
İlk cemaat namazı için yapılmadıysa görevli personele kısa bir eğitim düzenlenmelidir
Namaz kılınacak tüm mekanlarda ortak tavır ve düzen sağlanmalıdır
Kurallar kesinlikle uygulanmalıdır
Olumlu, hoşgörü ve sevgi dolu bir ortam için çaba gösterilmesidir
Tüm bu önerilerden sonra çeşitli yerel yönetimlerin ve haber sitelerinden derlenmiş genelge kuralları aşağıda özet olarak yer almaktadır:
Camilerde sosyal mesafeyi koruma amaçlı zemin işaretlemesi yapılacak
Sadece öğlen, ikindi ve Cuma namazları toplu kılınacak açık olması sağlanacaktır.
Maske takmak zorunlu olacak
Namaz kılınacak açık alanları kullanabilecek azami kişi sayısı belirlenecek sayı aşılmayacak.
Cuma namazı yerel idareler tarafından belirlenecek camii ve gerekirse farklı açık alanlarda kılınacak
65 yaş üstü ile 20 yaş altı bazı valiliklerin emri ile cemaat ile namaz kılmayacak
Abdest evde alınacak camide sadece namaz kılınacak
Ortak kullanımda olan malzemeler tespih, rahle, çekecek kullanılmayacak
Herkes seccadesini getirecek
Seccade dışında karton vb dezenfekte edilemeyen malzemeler üstünde namaz kılınmayacak
Namazların sünnetleri ve tespihatlar evde yapılacak
Sosyal mesafe korunmasını zorlaştıracak etkinliklere izin verilmeyecek
Camilerin kapalı alanları Cuma namazında kapalı olacak
Cuma namazında oturmaya ilk saftan camiden ayrılamaya ise son saftan başlanacaktır.
Camilerin temizliği için ek önlemler alınıp özellikle temas yüzeyleri dezenfekte edilecektir.
Kapalı alanlarda klimalar kapalı tutulup camlar ve kapıların sürekli açık olması sağlanacaktır.
İbadet alanlarına gireceklerin ellerini dezenfekte etmeleri sağlanacaktır
Akışın kontrolü için resmi ekiplere destek olacak Cuma Heyeti’nin (öncelikli olarak cuma namazı kılınmayan camilerin din görevlileri, erkek Kur'an kursu öğreticileri, müftülük personelinden oluşturulmasına; bu kapsamda yeterli personel bulunmaması durumunda diğer kamu görevlilerinden görevlendirme yapılabilmesine, ayrıca ihtiyaç bulunması halinde cami derneklerinin üyelerinin oluşturacağı ) Cuma heyetleri oluşturulacaktır.
Camilerde vaaz yapılmayıp Diyanet İşleri Başkanlığınca gönderilecek hutbelerin hiçbir ilave ve çıkartma yapılmaksızın okunacak, namazların mümkün olduğunca kısa sürede kılınmasına çalışılacaktır.
Ülkemizin ve dünyamızın geçtiği bu zor dönemde bize düşen sorumluluk sahibi bireyler olarak İslam dininin de emrettiği gibi hoş görü ile, tevazu, sevgi ve saygı dolu bir şekilde bilim ışığı altında tavsiye edilen kurallara uymaktır.
Saygılarımla;
KAYNAKLAR:
CAMİ VE CEMAAT ADABI Dr. Durak PUSMAZ https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=26224
SALGINLA SINANAN İNSANLIK Prof. Dr. Ali ERBAŞ https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=33329
https://www.cnnturk.com/.../camiler-ne-zaman-ibadete...
http://www.kutahya.gov.tr/kutahya-il-merkezinde-cuma...
https://www.sozcu.com.tr/.../malatya-valiligi-cami-ve.../